Maanden zoeken, weinig vinden

Uit de enquête blijkt dat ruim 21,9% van de woningzoekenden al langer dan een jaar actief zoekt naar een woning. Daarbovenop komt nog 15,2% die tussen de 6 en 12 maanden zoekt, en 20,5% die tussen de 3 en 6 maanden bezig is. Met andere woorden: meer dan de helft zoekt al ruim drie maanden, zonder resultaat. De gemiddelde zoektijd komt uit op 5,7 maanden.

Tegelijk zien we dat slechts 10,7% minder dan een maand aan het zoeken is — nieuwe zoekers zijn dus in de minderheid, wat wijst op een stuwmeer aan langdurige vraag.

Actief reageren, maar zelden uitgenodigd

Dat woningzoekenden niet stilzitten, blijkt uit het aantal reacties dat zij plaatsen. Meer dan 54% van de respondenten heeft op meer dan 20 woningen gereageerd. Toch blijft het resultaat uit. Veel deelnemers geven aan dat zij nooit of nauwelijks worden uitgenodigd voor een bezichtiging, terwijl ze wél structureel reageren. En als er een uitnodiging komt, dan is het vaak met 30 tot 50 anderen in de rij. De kans op succes? Flinterdun.

Verhuizen onder druk: veel mensen móéten wel

Wat misschien nog wel schrijnender is: een aanzienlijk deel van de woningzoekenden is niet op zoek uit luxe of ambitie, maar uit noodzaak. 29,3% geeft aan dat hun huurcontract is beëindigd of afloopt. Ze worden dus gedwongen om iets nieuws te vinden, terwijl het aanbod daar niet op aansluit.

Daarnaast geeft 34,9% aan dat er een verandering in de thuissituatie is (denk aan relatiebreuk, gezinsuitbreiding of terugkeer uit het buitenland), en 16,3% zoekt simpelweg een andere omgeving. Slechts een klein deel zegt te willen verhuizen omdat ze groter of goedkoper willen wonen. Het idee dat woningzoekenden kieskeurig zijn, klopt dus niet — het is vooral overleven.

Woonsituatie tijdens de zoektocht

Als je al maanden op zoek bent en nog niets hebt gevonden, waar woon je dan? Dat blijkt in veel gevallen allesbehalve stabiel.
- 10% woont momenteel bij vrienden
- 7% verblijft in shortstay-constructies, hotels of Airbnb’s
- 15,6% valt onder ‘geen van de bovenstaande’, wat duidt op andere tijdelijke of alternatieve woonvormen

Slechts 67% woont in een zelfstandige woning, en dat is soms tijdelijk of via een constructie als antikraak of tijdelijke verhuur. Dit laat zien dat het tekort niet alleen theoretisch is, maar zich vertaalt naar directe leefonzekerheid.

Waar mensen willen wonen

De traditionele steden blijven in trek: Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Den Haag en Groningen worden het vaakst genoemd als gewenste woonplaats. Dit terwijl juist in die steden het huuraanbod onder druk staat of verdwijnt. De spanning tussen vraag en aanbod is dus het grootst op precies de plekken waar mensen willen zijn.

Huurprijzen: mensen mikken ook boven middenhuur

Een verrassend inzicht komt uit de vraag naar gewenste huurprijs. Waar vaak wordt aangenomen dat woningzoekenden zich vooral richten op het traditionele middenhuursegment (tot €1.100 per maand), blijkt de realiteit anders.

- 52,5% zoekt in de categorie €850 – €1100
- Maar ook 54,5% zoekt in het segment €1100 – €1500
- En zelfs 16,4% zoekt tot €2000 per maand

Dat betekent dat veel woningzoekenden ook bereid zijn méér te betalen, zolang er maar iets beschikbaar is. De krapte is dus niet alleen een probleem van betaalbaarheid, maar van het totale aanbod — ook in het hogere segment.

Conclusie: een markt die verdwijnt

De huurmarkt is niet alleen overspannen, ze is aan het verdwijnen. Waar woningen vroeger vrijkwamen en herverdeeld werden, worden ze nu verkocht of structureel aan de markt onttrokken. Tegelijkertijd zijn duizenden mensen actief aan het zoeken — niet uit luxe, maar uit noodzaak. Hun huurcontract stopt, hun situatie verandert, of hun tijdelijke oplossing houdt op te bestaan.

De cijfers liegen niet. Mensen reageren massaal, wachten maanden, wonen tijdelijk of logeren bij vrienden. En áls er iets vrijkomt, dan zijn ze niet de enige die bellen.

Voor Viadaan betekent dit: de realiteit onder ogen zien. Deze markt lost zichzelf niet op. De terugloop van aanbod moet gestopt worden, maar ook de procedures moeten transparanter, eerlijker en sneller. Starters, jonge gezinnen, alleenstaanden — ze staan allemaal te wachten. En voor steeds meer van hen is wachten geen optie meer, maar een constante.

Deze enquête laat het niet alleen zien. Ze laat het voelen.